Türkiye’de her geçen gün artan dijital dolandırıcılık vakaları, binlerce kişinin maddi ve manevi kayıplar yaşamasına neden oluyor. Özellikle sosyal medya, sahte alışveriş siteleri ve telefonla yapılan dolandırıcılıklar sonrası birçok kişi, para transferi yaptıktan sonra dolandırıldığını fark ediyor. Peki, havale veya EFT ile gönderilen para geri alınabilir mi? Dolandırıldım diyen biri ne yapmalı?
Para Gönderildi, Dolandırıldığınızı Anladınız: İlk 30 Dakika Çok Kritik
Dolandırıldığınızı fark ettiğinizde, zamanla yarışmanız gerekiyor. Dolandırıldım havale iptali yapabilir miyim diyorsanız çok hızlı olmalısınız. Eğer para transferi yeni yapıldıysa, bankanızla hemen iletişime geçin. Havale (aynı bankadan yapılan para transferi) ise iptal ihtimali düşük, çünkü bu işlem anında gerçekleşir. Ancak EFT (farklı bankalar arası transfer) ise, genellikle birkaç dakika içinde tamamlanır. Bu kısa sürede bankanıza ulaşırsanız işlemi dondurma veya iptal etme ihtimali doğar.
Bankanıza “Dolandırıldım, gönderdiğim paranın işleme alınmamasını talep ediyorum” diyerek hızlı aksiyon almasını sağlayabilirsiniz. Ancak burada önemli bir detay var: Bankalar, yalnızca alıcı hesabı henüz parayı çekmemişse ya da işlem henüz sistemde tamamlanmamışsa müdahale edebilir.
Dolandırıcılığı Belgeleyin
Ne kadar sinirli ya da panik halinde olursanız olun, yapmanız gereken en kritik şeylerden biri kanıt toplamaktır. Konuşma kayıtları, ekran görüntüleri, IBAN numarası, gönderim zamanı, gönderilen tutar… Bunların hepsi savcılığa başvurduğunuzda işe yarayacaktır.
Özellikle mesajla veya sosyal medya üzerinden yapılan dolandırıcılıklarda, yazışmaların ekran görüntüsü büyük önem taşır. Dolandırıcı size ne söyledi? Ne vaat etti? Sizi nasıl ikna etti? Bunların tamamı, süreci hızlandırabilir.
Savcılığa Suç Duyurusu: E-Devlet Üzerinden Başlayabilirsiniz
Eğer dolandırıldığınızı fark ettiyseniz, ikinci adım adli süreçtir. En yakın karakola giderek şikâyette bulunabilir veya E-Devlet üzerinden Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunabilirsiniz. Burada IBAN numarası, ad-soyad (varsa), olayın detayları ve varsa delilleri sunmanız gerekir.
Savcılık, şikâyet sonrası ilgili hesaplar üzerinde bloke kararı alabilir. Ancak bu kararlar zaman aldığı için, paranın çoktan başka hesaplara aktarılmış olması ihtimali her zaman vardır. Bu yüzden zamanlamanın ne kadar kritik olduğunu tekrar vurgulamak gerekiyor.
Alıcı Hesap Sahibi de Sorumlu Olabilir
Birçok kişi, “Ben parayı dolandırıcıya gönderdim ama hesabın sahibi başkasıydı” diyerek şaşkınlık yaşıyor. Ancak burada önemli bir hukuki gerçek var: Hesabını dolandırıcılara kullandıran kişi veya kişiler, suç ortağı olarak değerlendirilir.
Bazen dolandırıcılar, para karşılığı başka kişilerin banka hesaplarını kullanır. Bu kişiler “hesap kiralama” gibi ilanlarla kandırılmış olabilir. Fakat hesap sahibi olduğunu bile bile başkasının suç işlemesine alan açan kişiler, Türk Ceza Kanunu’na göre yargılanır ve ceza alabilir. Dolandırıldım ne yapmalıyım sorusunun birden fazla cevabı vardır.
Sosyal Medyada İfşa: Etkili Ama Riskli
Dolandırılan birçok kişi sosyal medya üzerinden yaşadıklarını anlatıyor, hatta hesap numaralarını ve kişisel bilgileri ifşa ediyor. Bu yöntem, toplumu uyarmak açısından etkili olabilir. Ancak dikkatli olunmalı. Hakaret, iftira veya özel bilgileri paylaşmak, sizin başınızı da hukuki açıdan derde sokabilir.
Bilgi verirken hukuki sınırlar içinde kalın. Olayı objektif bir şekilde anlatın. Belgelerle destekleyin. Şikâyetçi olduğunuzu ve savcılığa başvurduğunuzu belirtin. Bu, başkalarının da dikkatli olmasını sağlar.
Paranızı Geri Alabilir misiniz?
En çok sorulan sorulardan biri bu: “Paramı geri alabilir miyim?” Ne yazık ki bu, olayın niteliğine ve adli sürecin seyrine bağlı. Eğer para başka hesaplara aktarılmadan önce bloke edilebilirse geri dönüş şansı doğabilir. Ancak çoğu dolandırıcı, parayı aldıktan sonra hemen başka bir hesaba ya da kripto para cüzdanına aktarır. Bu durumda parayı geri almak çok daha zordur.
Ancak pes etmemek gerekiyor. Şikâyet süreci sonunda savcılık dolandırıcıları tespit ederse, maddi tazminat davası açabilirsiniz. Bu tür davalar zaman alır ama mağduriyetin telafisi için tek yoldur.
Dolandırılmamak İçin Ne Yapmalı?
- Bilmediğiniz kişilerden gelen mesajlara ve bağlantılara tıklamayın.
- Size yatırım, kredi, iş vaadiyle gelen tekliflere temkinli yaklaşın.
- Sosyal medya üzerinden alışveriş yapacaksanız, bilindik ve güvenli platformları tercih edin.
- IBAN ile alışveriş yaparken, alıcıyı mutlaka teyit edin.
- Hesap numarası size bir bireye ait gibi görünse de, o kişinin kim olduğunu araştırmadan para göndermeyin.
- Banka ve resmi kurumlar, asla sizden şifre ya da para istemez. Bu tür aramalara itibar etmeyin.
Sonuç: Bilinçli Olmak Hayati Önem Taşıyor
Dolandırıcılık vakaları artık sadece bir haber başlığı değil; herkesin başına gelebilecek bir risk. Bu yüzden hem işlem yaparken dikkatli olmak hem de dolandırıldığınızda hızlı ve soğukkanlı hareket etmek büyük önem taşıyor.
Unutmayın: İlk dakikalarda yapacağınız hamleler, kaybettiğiniz parayı geri alma şansınızı belirleyebilir. Şüphelendiğiniz an, bankanızı arayın, belgeleri toplayın ve savcılığa başvurun. Geç kalmayın, bilinçli olun, başkalarının da mağdur olmasını önleyin.
KAYNAKÇA: https://baf.av.tr/internette-dolandirildim-ne-yapmaliyim/
